Rookvrij spelen, leren en opgroeien, dat is een visie die de aanwezigen deelden op het congres ‘De Rookvrije Generatie’. Er wordt gestreefd naar een rookvrije omgeving, zonder de verleiding van glimmende pakjes en toegevoegde smaakjes aan sigaretten. In onze regio worden steeds meer plekken rookvrij, denk aan speeltuinen, kinderopvangorganisaties, scholen en sportclubs. Onlangs verscheen in het nieuws dat ook het NAC stadion rookvrij wordt. Ook een rookvrije werkomgeving is steeds vaker realiteit. Met het manifest dat is aangeboden op 15 april door ViZ (Verbonden in Zorg) commiteren diverse zorgorganisaties zich aan een rookvrij gebouw en terrein voor medewerkers én patiënten.

Het rookvrij maken van een terrein of organisatie, brengt een proces teweeg. Het is een verandering waar mensen aan moeten wennen en vragen oproept. Met bijeenkomsten als deze willen we organisaties en mensen verbinden die tegen dezelfde dingen aanlopen. Zo kunnen we elkaar verder helpen. 6 juni stond in het teken van informeren, leren van elkaar en de dialoog. Circa 70 mensen van vanuit Breda en de regio waren aanwezig in de Uitvindfabriek, waar het congres plaatsvond.

JOGG-Breda werkt nauw samen met de landelijke beweging ‘Rookvrije Generatie’ voor het rookvrij maken van plekken waar kinderen opgroeien. Met de nieuwe mediacampagne van Rookvrije Generatie ,‘Rookvrij… kinderspel’, worden mensen gestimuleerd te tekenen voor zoveel mogelijk rookvrije plekken in hun eigen buurt, zoals sportvelden, speeltuinen en scholen. Bart de Wolf (van Rookvrije Generatie) was aanwezig op de bijeenkomst om de deelnemers te voorzien van actuele informatie en was daarnaast ook de middagvoorzitter. Uit onderzoek blijkt dat driekwart van de Nederlandse bevolking positief staat tegenover een actief rookvrij beleid. Onlangs werd de 1000^ste sportclub rookvrij verklaard in Nederland. Staatssecretaris Paul Blokhuis was aanwezig bij dit feestelijke moment.

In Breda zijn we ook op weg naar steeds meer rookvrije omgevingen. Miriam Haagh (wethouder Gezondheid, Wijkaanpak en Leren) is trots op de mooie voorbeelden die we al hebben in onze stad. Zeker omdat het vroeger heel normaal was om te roken, is het bijzonder dat deze beweging zich zo voortzet. We gaan als gemeente te werk met een uitgestoken hand. Niet bestraffen, maar verleiden. Zo doen we dat ook met andere thema’s binnen de JOGG-aanpak die een gezonde leefstijl beoogt bij jongeren, zoals water drinken, gezond eten en bewegen. De omgeving wordt zo ingericht dat de gezonde keuze de gemakkelijkste is. Daarbij zien we dat steeds meer partijen in de stad hierdoor geïnspireerd raken. Zo stond Mini Barst (onderdeel van Breda Barst, gericht op de jeugd) vorig jaar in het teken van gezond eten en drinken en sport. Dit jaar willen zij een rookvrije zone faciliteren. Ondanks dat het een festival is, mogen kinderen hier rookvrij spelen.

Het Nationaal Preventieakkoord waarin meer dan 70 organisaties zich aansluiten om overgewicht, roken en alcoholconsumptie terug te dringen, omarmen we vanuit de JOGG-aanpak. Op 29 mei bracht Paul Blokhuis een bezoek aan Breda waarin zowel over het Nationaal Preventieakkoord gesproken werd, als meer specifiek over het rookvrije beleid. Dit vond plaats bij Avans Hogeschool. Avans en Amphia hebben met de gemeente Breda samengewerkt om hun terreinen rookvrij te maken.

Op de bijeenkomst van 6 juni hebben Avans, Amphia Ziekenhuis, Optisport en GGZ aan de deelnemers verteld hoe bij hen het proces is verlopen van het rookvrij maken van de organisatie. Elke organisatie is anders, maar er zijn toch een aantal gemeenschappelijke uitdagingen. Zo blijkt communicatie richting medewerkers of bijvoorbeeld studenten belangrijk en kan je dit op verschillende manieren invullen. Denk aan rollenspellen om de nieuwe situatie na te bootsen en elkaar aan te spreken als men ziet dat er wel wordt gerookt. Ook filmpjes verspreiden waarbij medewerkers worden geïnterviewd, blijkt een tool.

Richting de bezoekers moet ook duidelijk gecommuniceerd worden en de rookvrije aanpak kan worden ondersteund door ook daadwerkelijk hulp aan te bieden aan mensen die willen stoppen met roken. Hoe ver je daarin gaat is per organisatie anders. Zorg voor een niet-roken cultuur en kijk wat bij je organisatie past om dit op een goede manier uit te dragen. Een andere uitdaging is het verplaatsen van het rookgedrag. Als medewerkers en bezoekers niet meer op het terrein mogen roken, dan gaan zij buiten het terrein staan, vaak aangrenzend aan een straat waar ook andere organisaties gevestigd zijn. Hoe zorg je dat dit geen negatief effect heeft op de omgeving en dat het niet wordt vervuild? Hierin wordt de samenwerking met de gemeente Breda opgezocht om op deze vragen een passende oplossing te vinden.

In de zaal werden de sprekers van de best practices door de aanwezigen bevraagd. Daarna was het tijd voor het interactieve deel van het congres. De deelnemers gingen uiteen in groepjes en mengden zich met zoveel mogelijk onbekenden om het leereffect optimaal te maken. Deelnemers gingen met elkaar in gesprek over stellingen met betrekking tot een rookvrije omgeving. Daarna werden uitkomsten plenair met elkaar gedeeld. Dingen die naar voren kwamen waren bijvoorbeeld:

• Zorg voor ambassadeurs in je organisatie
• Start binnen je organisatie daar waar positieve energie zit
• Breng de positieve boodschap; maak er bijvoorbeeld een challenge van
• Maak mensen bewust op hun (toekomstige) professionele voorbeeldrol
• Maak gebruik van elkaars hulp in het proces; zoek andere organisaties op
• Delen van draaiboeken, tools en tricks met elkaar
• Ga gewoon beginnen, DOEN.

Bart de Wolf sloot de bijeenkomst af en met een hapje en drankje werd nog volop nagepraat.

Wilt u als organisatie betrokken blijven bij de ontwikkelingen rondom rookvrij en in contact blijven met andere organisaties in Breda? Meld dit dan bij Ans van der Borst (A.Borst@ggdwestbrabant.nl). Zij is vanuit GGD West-Brabant aangesteld als preventiemedewerker voor onder andere het thema roken.

Vanuit JOGG-Breda willen we u bedanken voor uw komst naar het congres van 6 juni. Het is mooi om te zien dat er in Breda veel enthousiaste mensen zijn die willen bouwen aan een rookvrije toekomst. Samen komen we verder!